Levent Kanyon

Istambuł o ciągle rosnącej populacji, liczącej obecnie 14 milionów mieszkańców, jest jednym z najbardziej zaludnionych miast Europy.   Podobnie jest z Londynem i Paryżem, jednak gęstość zaludnienia w tych miastach jest o połowę mniejsza niż w Istambule. To główny punkt, o którym trzeba pamiętać, rozpatrując urbanistyczne problemy Istambułu. Niespotykana topografia tej metropolii i cieśnina Bosfor dzieląca ją na dwie połowy, czynią Istambuł unikalnym miastem, sprawiając również ogromne trudności, w stosowaniu nowych miejskich systemów transportu. Gospodarka wolnorynkowa wymusiła rozszerzenie urbanizacji tej metropolii na obszar wyznaczony osią północ-południe, biegnący wzdłuż zachodniego brzegu cieśniny, co stanowi zagrożenie dla lasów i zbiorników wodnych znajdujących się na północ od Istambułu. Rada Istambułu próbuje kreować tendencję przesuwania osi rozwoju urbanistycznego miasta w kierunku wschód-zachód, tak by leżała ona na południu Istambułu, wzdłuż wybrzeża. Ostatnie ogłoszone konkursy na opracowanie projektów deweloperskich dla dwóch podmiejskich centrów położonych na krańcach tej osi, wygrali w 2006 roku architekci Zaha Hadid i Ken Yeang. Jednak w dzielnicy biznesowej leżącej na północy Istambułu nadal otwierane są nowe obiekty biurowe i centra handlowe, stymulujące dalszy rozwój urbanistyczny w kierunku północnym.  

NA WOLNYM POWIETRZU

Jednym z niedawno otwartych obiektów jest kompleks Kanyon w dzielnicy Levent. Obejmuje on 26-kondygnacyjny biurowiec, 179 luksusowych apartamentów i centrum handlowe złożone z niezadaszonych obszarów o okrężnej zabudowie. To co czyni Kanyon obiektem unikalnym, to fakt, że obszary handlowe zostały zbudowane na wolnym powietrzu. Pierwsze duże centrum handlowe zrealizowano w Istambule w 1988 roku. Od tego czasu wybudowano już 24 następne. Niektóre realizacje obejmowały również biurowce lub bloki mieszkalne. Obiekty te stały się nowymi miejscami użyteczności publicznej Istambułu. Większość z tych obiektów zaprojektowano jak wielkie „pudła” ze sklepami rozmieszczonymi wzdłuż korytarzy lub galerii. Kanyon w dzielnicy Levent jest obiektem, w którym odstąpiono od tych konwencjonalnych trendów. Główną koncepcję projektową tego kompleksu o powierzchni 250.000 m2 opracowała firma Jerde Partnership – wielkie międzynarodowe biuro architektoniczne z główna siedzibą w Los Angeles.

Firma Jerde przygotowała projekt we współpracy z pracownią Tabanlioglu Architects z Istambułu. Główną część tego kompleksu stanowi obszar sklepowo-rozrywkowy. Znajdują się na nim trzykondygnacyjne galerie usytuowane na wolnym powietrzu, które wychodzą na długi, centralny dziedziniec. Lokale o charakterze rozrywkowym umieszczono wewnątrz wielkiej kuli, która tworzy wielkie sklepienie nad głównym, okrężnie zabudowanym obszarem kompleksu. Przestrzeń tego budynku dostarcza ciekawych wrażeń mieszkańcom Istambułu, którzy zwykli robić zakupy w centrach handlowych przypominających wielkie pudła. Przed otwarciem tego obiektu krążyło wiele spekulacji na temat tego, czy koncepcja takiej przestrzeni publicznej na otwartym powietrzu rzeczywiście sprawdzi się w Istambule, gdzie trudne warunki pogodowe w zimie i upały w miesiącach letnich mają silne oddziaływanie na życie codzienne. Zakupy na powietrzu w nie są jednak nowością dla większości mieszkańców Istambułu. Choć aktywność zakupowa w przeważającej mierze kierowana jest obecnie do w kierunku centrów handlowych o zamkniętej budowie, mieszkańcy Istambułu lubią chodzić do kilku otwartych miejsc, bogatych w liczne i zróżnicowane jakościowo sklepy, takich jak na ulicy Bagdat, czy w dzielnicy Nisantasi lub Beyoglu. Przyczyniło się to do szybkiego zaakceptowania centrum handlowego Kanyon w dzielnicy Levent przez ludność Istambułu. W pierwszych czterech miesiącach istnienia odwiedziły je blisko dwa miliony osób.  

WIELOFUNKCYJNOŚĆ

Projekty niezadaszonych centrów handlowych stają się coraz powszechniejsze na całym świecie - Kanyon w dzielnicy Levent nie jest jedynym tego typu obiektem stworzonym przez firmę Jerde Partnership. Podobne, zrealizowane przez tę grupę projekty, można zobaczyć w Korei, Chinach, Polsce i w USA. Takie samo podejście, lecz nieco inną koncepcję architektoniczną zastosowano również w inwestycji realizowanej po azjatyckiej stronie Istambułu – centrum handlowym Meydan zaprojektowanym przez znane brytyjskie biuro architektów FOA. Termin "Centrum handlowe" jest dziś coraz rzadziej używany. Ponieważ działki budowlane w śródmiejskich dzielnicach miast stają się coraz droższe, nowe obiekty łączą w sobie wiele różnych funkcji, pozwalających wykorzystywać je przez 24 godziny na dobę. Nową tendencją jest łączenie w obiektach funkcji handlowej z funkcją rozrywkową, biurową i mieszkalną. Kanyon w Levent jest dobrym przykładem tego nowego trendu, który zapoczątkowało przed około 10 laty inne centrum handlowe – Akmerkez w Istambule. Mimo, że jakość architektoniczna centrum handlowego Akmerkez była raczej niezadowalająca, jego koncepcja obiektu wielofunkcyjnego okazała się bardzo satysfakcjonująca dla inwestorów. Kanyon w Levent jest wyjątkowym przykładem tego, jak dużą wartość mają dobry projekt i dobrze przemyślana koncepcja architektoniczna, ponieważ są istotnym czynnikiem generowania zysku dla klienta.  

POŁĄCZENIE ZAPEWNIAJĄCE POWODZENIE

Choć obiekt Kanyon w Levent krytykowano za potencjalne zużycie dużej ilości energii potrzebnej do ogrzewania lub chłodzenia obszarów handlowych znajdujących się na otwartej przestrzeni, w rzeczywistości stwierdzono, że zużycie energii w tym obiekcie jest niższe niż w centrum handlowym o zamkniętej budowie. Zastosowano tu pasywne systemy grzewczo-klimatyzacyjne, a kondygnacyjny biurowiec –posiadający największą powierzchnię użytkową ze wszystkich budowli tego kompleksu – zaprojektowano w sposób zapewniający dużą energooszczędność. Ważną rolę, zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i estetycznym, odgrywają osłony przeciwsłoneczne na południowej fasadzie. Okna sięgające od sufitu do podłogi zapewniają użytkownikom pomieszczeń biurowych dobry widoki na Istambuł. Do realizacji projektu Kanyon w Levent wykorzystano systemy fasadowy CW 50 oraz systemy okienno-drzwiowe CS 68 i CS 77. Całkowita powierzchnia elementów stolarki okiennej i fasad z aluminium wynosi 22.000 m2. Najwyższym budynkiem obiektu Kanyon w Levent jest biurowiec, który mierzy 150 metrów wysokości. Ponieważ budynek ten musiał być bardzo odporny na trzęsienia ziemi, zastosowano w nim specjalnie zaprojektowany system, który bazował na systemie fasadowym CW 86 firmy Reynaers. System CW 86 umożliwia wykonanie elementów fasadowych o klasycznej strukturze ramowej (CW 86) oraz wytwarzanie w warsztacie paneli fasady modułowej. (CW 86-EF). Kompleks Kanyon w dzielnicy Levent można z łatwością uznać za jedną z najciekawszych przestrzeni publicznych Istambułu. Rezultat ten osiągnięto łącząc innowacyjną koncepcję projektową, zaawansowane technicznie materiały budowlane, starannie dopracowane detale, mądrą politykę sprzedaży detalicznej i i odwagę inwestora.